Hoe kunt u uw rechten doen gelden tijdens een gerechtelijke procedure?

Als slachtoffer heeft u een aantal mogelijkheden om deel te nemen aan een gerechtelijke procedure:

U kunt al deze stappen zelf nemen of met de hulp van een advocaat.

De slachtofferonthaaldienst is ook beschikbaar om u nuttige informatie te geven zodat u tijdens de hele procedure uw rechten kunt doen gelden.

U benadeelde persoon verklaren

Waarom zou u zich benadeelde persoon verklaren?

De status van benadeelde persoon maakt het over het algemeen mogelijk om, met toestemming van de magistraat:

per post te worden geïnformeerd over de voortgang van de procedure, meer bepaald:
- de seponering en de reden daarvan
- het instellen van een gerechtelijk onderzoek
- de vastlegging van de zaak voor onderzoeks- en vonnisgerechten
elk document dat u nuttig vindt aan het strafdossier te laten toevoegen
een verzoek in te dienen om het dossier te mogen inkijken
- bij de procureur als het dossier in opsporingsonderzoek is
- bij de onderzoeksrechter als een gerechtelijk onderzoek is geopend (vanaf één maand na opening van het onderzoek)
bij het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek het dossier inkijken op de griffie en/of er een kopie van verkrijgen, wanneer het dossier is vastgesteld om door een onderzoeksgerecht te worden onderzocht.

Hoe kunt u zich benadeelde persoon verklaren?

U kunt zich benadeelde persoon verklaren door een specifiek formulier in te vullen.

De politie bezorgt u dit formulier wanneer u een verklaring aflegt. U kunt het ook krijgen:

Bij een dienst voor politiebijstand aan slachtoffers of een dienst slachtofferonthaal.

Via de website van de FOD Justitie

Zodra u het document hebt ingevuld, kunt u het aan de politiedienst bezorgen: ofwel indienen, ofwel aangetekend of per e-mail opsturen naar het Federaal Parket (federaal.parket@just.fgov.be).

De slachtofferonthaaldienst kan u hierbij helpen. Uw advocaat kan dit ook voor u doen.

U burgerlijke partij stellen

Waarom zou u zich burgerlijke partij stellen?

De status van burgerlijke partij geeft u bepaalde rechten gedurende de procedure:

Tijdens het onderzoek heeft de burgerlijke partij dezelfde rechten als de benadeelde persoon met daarbovenop:

het recht om bijkomende onderzoeksdaden te vragen
het recht om bij het afsluiten van het gerechtelijk onderzoek aanwezig te zijn op de zitting van het onderzoeksgerecht waarin wordt beslist welk gevolg er wordt gegeven aan het dossier (zogenaamde zitting voor de 'regeling van de rechtspleging')
het recht om een eventuele reconstructie van de feiten bij te wonen
op eenvoudig verzoek minstens eenmaal gehoord te worden door de onderzoeksrechter tijdens de procedure

Tijdens de zitting van de rechtbank krijgt u als burgerlijke partij het woord om de feiten uiteen te zetten. U kunt eveneens een vergoeding vragen voor de geleden schade (bv. een financiële vergoeding).

Hoe kunt u zich burgerlijke partij stellen?

Tijdens het onderzoek

Tijdens de onderzoeksfase kunt u zich burgerlijke partij stellen door een verklaring af te leggen voor de onderzoeksrechter.

Als er een onderzoeksrechter is aangesteld, kunt u een afspraak maken met zijn griffier.

Aangezien dit geen sinecure is, is het raadzaam om vooraf een advocaat te raadplegen.

Op de zitting van het onderzoeksgerecht

U kunt zich ook burgerlijke partij stellen voor het onderzoeksgerecht die het dossier behandelt op de zogenaamde zitting voor de ‘regeling van de rechtspleging’.

Daarvoor gaat u naar de zitting van het onderzoeksgerecht met uw identiteitsbewijs en een nota van uw burgerlijke partijstelling.

Op de dag van de zitting van het onderzoeksgerecht zijn er geen kosten verbonden aan de burgerlijke partijstelling.

Op zitting voor de rechtbank

Om u burgerlijke partij te stellen op de zitting van de rechtbank moet u voor het sluiten van de debatten een verklaring neerleggen over uw geleden schade (de meeste rechtbanken hebben een formulier ter beschikking dat u zo nodig kan invullen).

Bij uw verklaring voegt u best alle bewijzen die de schade kunnen aantonen (medische attesten en verslagen, bewijzen van medische onkosten, facturen, ontvangstbewijzen, attesten van eventueel loonverlies, enz.).

Als u vragen hebt of hulp wenst bij deze stappen, aarzel dan niet om contact op te nemen met de slachtofferonthaaldienst of met een advocaat.